پیش گویى عجیب
قال امیرالمؤمنین#:« یَأْتِی عَلَى النَّاسِ زَمَانٌ لاَ یُقَرَّبُ فِیهِ إِلاَّ الْمَاحِلُ، وَلاَ یُظَرَّفُ فِیهِ إِلاَّ الْفَاجِرُ، وَلاَ یُضَعَّفُ فِیهِ إِلاَّ الْمُنْصِفُ، یَعُدُّونَ الصَّدَقَةَ فِیهِ غُرْماً، وَصِلَةَ الرَّحِمِ مَنّاً، وَالْعِبَادَةَ اسْتِطَالَةً عَلَى النَّاسِ، فَعِنْدَ ذَلِکَ یَکُونُ السُّلْطَانُ بِمَشُورَةِ النِّسَاءِ، وَإِمَارَةِ الصِّبْیَانِ، وَتَدْبِیرِ الْخِصْیَانِ(حکمت102)؛
زمانى بر مردم فرا مىرسد که تنها حیله گرانِ سخن چین، مقرب مىشوند و تنها فاجرانِ بدکار ظریف و لطیف شمرده مىشوند و افراد با انصاف، ضعیف و ناتوان محسوب خواهند شد، در آن زمان کمک به نیازمندان خسارت و ضرر، و صله رحم منّت، و عبادت وسیله برترى جویى بر مردم خواهد بود، در آن زمان حکومت به مشورت زنان و فرمانروایى کودکان و تدبیر خواجه ها خواهد بود».
مقدمه:
یکی از صفات امام معصوم# و انسان کامل پیش گویی و آگاهی از آینده و بیان خبرهاى غیبى است، البته هدف امام# تنبیه مردم و خارج کردن آنها از غفلت، و هر نیت دیگری که باعث هدایت انسانها باشد.
نکتهها:
* تعبیر به «ماحِل» از ماده «مَحْل» (بر وزن جاهل) به معناى مکر و حیله و در اصل به معناى خشک و بىحاصل بودن زمین است. افراد حیلهگر و سخن چین و مکّار را به همین سبب ماحل گفتهاند. (شرح نهجالبلاغه آیةالله مکارم شیرازی)
* «فاجِر» اشاره به افراد بىبند و بارى است که هرچه بر زبانشان آمد مىگویند و از شوخىهاى رکیک و زشت ابا ندارند، و «منصف» کسی است که حق مردم را به حق أدا میکند. (شرح نهجالبلاغه آیةالله مکارم شیرازی)
* «یَعُدُّونَ الصَّدَقَةَ فیهِ غُرْماً» شبیه آیة98 سوره توبه، میباشد:« وَمِنَ الاَعْرابِ مَنْ یَتَّخِذُ ما یُنْفِقُ مَغْرَماً ؛ بعضى از عربهاى بادیه نشین (که از تعالیم اسلام دورند) آنچه را در راه خدا انفاق مىکنند غرامت و خسران براى خود مىپندارد».
* «صِلَةُ الرَّحِمِ منّاً» شبیه آیه 17 سوره حجرات، است:« یَمُنُّونَ عَلَیْکَ أَنْ أَسْلَمُوا قُلْ لاَّ تَمُنُّوا عَلَىَّ إِسْلاَمَکُمْ بَلِ اللهُ یَمُنُّ عَلَیْکُمْ أَنْ هَدَاکُمْ لإِیمَانِ إِنْ کُنتُمْ صَادِقِینَ ؛ آنها بر تو منت مىنهند که اسلام آوردند بگو اسلام آوردن خود را بر من منت ننهید خداوند بر شما منت مىنهد که شما را به سوى ایمان هدایت کرده است اگر (در ادعاى ایمان) صادق هستید».
* مراد از «زمانٌ» فقط زمان خاص مثلاً زمان ما که معروف به آخرالزمان است نمیباشد، بلکه در هر « آن » از زندگی هر جمع و گروهی مراد است(یَأْتِی عَلَى النَّاسِ زَمَانٌ لاَ یُقَرَّبُ فِیهِ إِلاَّ الْمَاحِلُ...).
* صله رحم(یعنی ارتباط و یاری در امورات زندگی وکمک در دینداری) و عبادت(یعنی اطاعت خالق و راز ونیاز با او)، وظیفه دینى و انسانى و واجب است که هر کس موفق به آن شود باید خدا را شکر گوید، نه این که وسیله منّت گردد(...وَصِلَةَ الرَّحِمِ مَنّاً، وَالْعِبَادَةَ اسْتِطَالَةً عَلَى النَّاسِ...). (شرح نهجالبلاغه آیةالله مکارم شیرازی)
* در جامعهایی که مفاسد اخلاقی رایج شود زنان و بچهها و خواجهها حکومت میکنند(فَعِنْدَ ذَلِکَ یَکُونُ السُّلْطَانُ بِمَشُورَةِ النِّسَاءِ، وَإِمَارَةِ الصِّبْیَانِ، وَتَدْبِیرِ الْخِصْیَانِ). (شرح نهجالبلاغه آیةالله مکارم شیرازی)
* منظور از «امارة الصبیان» (حکومت کودکان) ممکن است مفهوم ظاهرى آن باشد که در طول تاریخ بارها کودکان کم سن و سالى به حکومت رسیده اند و یا معناى کنایى آن مراد باشد; یعنى کسانى که افکار بچه گانه دارند. (شرح نهجالبلاغه آیةالله مکارم شیرازی)
* «تدبیر الخصیان» ممکن است همان معناى ظاهرى آن مراد باشد که در تاریخ وجود داشته و پادشاهان حرمسراى گستردهاى داشتند و مردان خواجهایی را جهت تدبیر بر آنها میگماردند تا بتوانند بر آنها اعتماد کنند، یا منظور معناى کنایى آن باشد، مردانی که صفات مردانگی را از دست دادهاند و تدبیر آنها تدبیر ضعیفى مىباشد. (شرح نهجالبلاغه آیةالله مکارم شیرازی)
قال امیرالمؤمنین#:« یَأْتِی عَلَى النَّاسِ زَمَانٌ لاَ یُقَرَّبُ فِیهِ إِلاَّ الْمَاحِلُ، وَلاَ یُظَرَّفُ فِیهِ إِلاَّ الْفَاجِرُ، وَلاَ یُضَعَّفُ فِیهِ إِلاَّ الْمُنْصِفُ، یَعُدُّونَ الصَّدَقَةَ فِیهِ غُرْماً، وَصِلَةَ الرَّحِمِ مَنّاً، وَالْعِبَادَةَ اسْتِطَالَةً عَلَى النَّاسِ، فَعِنْدَ ذَلِکَ یَکُونُ السُّلْطَانُ بِمَشُورَةِ النِّسَاءِ، وَإِمَارَةِ الصِّبْیَانِ، وَتَدْبِیرِ الْخِصْیَانِ(حکمت102)؛
زمانى بر مردم فرا مىرسد که تنها حیله گرانِ سخن چین، مقرب مىشوند و تنها فاجرانِ بدکار ظریف و لطیف شمرده مىشوند و افراد با انصاف، ضعیف و ناتوان محسوب خواهند شد، در آن زمان کمک به نیازمندان خسارت و ضرر، و صله رحم منّت، و عبادت وسیله برترى جویى بر مردم خواهد بود، در آن زمان حکومت به مشورت زنان و فرمانروایى کودکان و تدبیر خواجه ها خواهد بود».
مقدمه:
یکی از صفات امام معصوم# و انسان کامل پیش گویی و آگاهی از آینده و بیان خبرهاى غیبى است، البته هدف امام# تنبیه مردم و خارج کردن آنها از غفلت، و هر نیت دیگری که باعث هدایت انسانها باشد.
نکتهها:
* تعبیر به «ماحِل» از ماده «مَحْل» (بر وزن جاهل) به معناى مکر و حیله و در اصل به معناى خشک و بىحاصل بودن زمین است. افراد حیلهگر و سخن چین و مکّار را به همین سبب ماحل گفتهاند. (شرح نهجالبلاغه آیةالله مکارم شیرازی)
* «فاجِر» اشاره به افراد بىبند و بارى است که هرچه بر زبانشان آمد مىگویند و از شوخىهاى رکیک و زشت ابا ندارند، و «منصف» کسی است که حق مردم را به حق أدا میکند. (شرح نهجالبلاغه آیةالله مکارم شیرازی)
* «یَعُدُّونَ الصَّدَقَةَ فیهِ غُرْماً» شبیه آیة98 سوره توبه، میباشد:« وَمِنَ الاَعْرابِ مَنْ یَتَّخِذُ ما یُنْفِقُ مَغْرَماً ؛ بعضى از عربهاى بادیه نشین (که از تعالیم اسلام دورند) آنچه را در راه خدا انفاق مىکنند غرامت و خسران براى خود مىپندارد».
* «صِلَةُ الرَّحِمِ منّاً» شبیه آیه 17 سوره حجرات، است:« یَمُنُّونَ عَلَیْکَ أَنْ أَسْلَمُوا قُلْ لاَّ تَمُنُّوا عَلَىَّ إِسْلاَمَکُمْ بَلِ اللهُ یَمُنُّ عَلَیْکُمْ أَنْ هَدَاکُمْ لإِیمَانِ إِنْ کُنتُمْ صَادِقِینَ ؛ آنها بر تو منت مىنهند که اسلام آوردند بگو اسلام آوردن خود را بر من منت ننهید خداوند بر شما منت مىنهد که شما را به سوى ایمان هدایت کرده است اگر (در ادعاى ایمان) صادق هستید».
* مراد از «زمانٌ» فقط زمان خاص مثلاً زمان ما که معروف به آخرالزمان است نمیباشد، بلکه در هر « آن » از زندگی هر جمع و گروهی مراد است(یَأْتِی عَلَى النَّاسِ زَمَانٌ لاَ یُقَرَّبُ فِیهِ إِلاَّ الْمَاحِلُ...).
* صله رحم(یعنی ارتباط و یاری در امورات زندگی وکمک در دینداری) و عبادت(یعنی اطاعت خالق و راز ونیاز با او)، وظیفه دینى و انسانى و واجب است که هر کس موفق به آن شود باید خدا را شکر گوید، نه این که وسیله منّت گردد(...وَصِلَةَ الرَّحِمِ مَنّاً، وَالْعِبَادَةَ اسْتِطَالَةً عَلَى النَّاسِ...). (شرح نهجالبلاغه آیةالله مکارم شیرازی)
* در جامعهایی که مفاسد اخلاقی رایج شود زنان و بچهها و خواجهها حکومت میکنند(فَعِنْدَ ذَلِکَ یَکُونُ السُّلْطَانُ بِمَشُورَةِ النِّسَاءِ، وَإِمَارَةِ الصِّبْیَانِ، وَتَدْبِیرِ الْخِصْیَانِ). (شرح نهجالبلاغه آیةالله مکارم شیرازی)
* منظور از «امارة الصبیان» (حکومت کودکان) ممکن است مفهوم ظاهرى آن باشد که در طول تاریخ بارها کودکان کم سن و سالى به حکومت رسیده اند و یا معناى کنایى آن مراد باشد; یعنى کسانى که افکار بچه گانه دارند. (شرح نهجالبلاغه آیةالله مکارم شیرازی)
* «تدبیر الخصیان» ممکن است همان معناى ظاهرى آن مراد باشد که در تاریخ وجود داشته و پادشاهان حرمسراى گستردهاى داشتند و مردان خواجهایی را جهت تدبیر بر آنها میگماردند تا بتوانند بر آنها اعتماد کنند، یا منظور معناى کنایى آن باشد، مردانی که صفات مردانگی را از دست دادهاند و تدبیر آنها تدبیر ضعیفى مىباشد. (شرح نهجالبلاغه آیةالله مکارم شیرازی)