به گزارش روابط‌عمومی مرکز رسیدگی به امور مساجد استان‌های خراسان، احسان زهره‌وندی با اشاره به بازدید رضا سامه مدیرکل پایگاه های میراث فرهنگی کشور از محوطه تاریخی سنگ بست فریمان گفت: پایگاه میراث ملی سنگ بست فریمان یکی از پایگاه‌های نوپای کشور و آخرین پایگاهی است که در خراسان رضوی راه‌اندازی شده است.

معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی با بیان این‌که این پایگاه در 34 کیلومتری مشهد قرار دارد، تصریح کرد: این مجموعه تاریخی که در بخش مرکزی شهرستان فریمان و روستای سنگ‌بست واقع شده در 15 دیماه 1310 با شمارهٔ ثبت 164 به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

زهره‌وندی از اجرای سازه‌های سبک (LSF) برای ساماندهی و تبدیل آن به سایت گردشگری خزر داد و افزود: قسمت کاوش باستان‌شناسی مسجد و منبر تاریخی مجموعه با سازهای سبک (ال اس اف) پوشانده شده است.

او با بیان اینکه منبر مسجد شهر تاریخی فریمان در سال 1397 توسط باستان شناسان کشف شده است، اظهار کرد: وسعت محدوده مناره و مقبره ارسلان جاذب و بقایای شهر تاریخی سنگ بست 14 هکتار است.

زهره‌وندی با بیان این‌که سنگ بست تنها شهر بازمانده از دوران غزنوی در ایران کنونی است، گفت: بقایای شهر قدیمی سنگ بست با پلانی مستطیل شکل است و در این محوطه باستانی بقایایی شامل کاروانسرا، حمام، مسجد، بازار، مقبره ارسلان و دیگر بناهای تاریخی شهر تاریخی سنگ بست وجود است.

او با اشاره به کاروانسرای دوره تیموری که در کنار پایگاه میراث ملی سنگ بست فریمان وجود دارد، افزود: این کاروانسرا که منصوب به امیر علی‌شیر نوایی است آینده و افق خوبی را در گردشکری بهتر این پایگاه می‌تواند رقم بزند، ضمن اینکه آماده واگذاری آن به بخش خصوصی برای سرمایه گذاری نیز هستیم.

معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی با بیان اینکه مقبره ارسلان یکی از آثار بسیار مهمی است که به جذابیت این مجموعه افزوده است، گفت: ارسلان جاذب والی طوس در دوران غزنویان است.

زهره‌وندی با اشاره به اینکه اغلب گردشگران میل ایاز با ارتفاع 26 متر و مقبره ارسلان جاذب را به عنوان شاخصه شهر تاریخی سنگ بست می‌شناسند، تصریح کرد: بر اساس برخی پژوهش‌ها مقبره ارسلان جاذب یکی از آثاری بوده که در حمله مغول تخریب نشده است.

او گفت: در قسمت بالا و پایین میل ایاز، مقرنس‌های آجری و کتیبه‌ای به خط کوفی آجری دیده می‌شود. بر روی این کتیبه، آیه 33 از سوره فصلت نوشته شده است. براساس شواهد موجود، این میل احتمالا مناره‌ی مسجد جامع بوده و همچنین به عنوان راهنمای کاروانیان از آن استفاده می‌شده است.

او با اعلام اینکه تاکنون در این مجموعه خواناسازی با کاوش باستان‌شناسی انجام شده است، اظهار کرد: تاکنون منبر و قسمتی از مسجد تاریخی خواناسازی شده و برای بازدید گردشگران نیز آماده شده است.

معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی حفاظت از این مجموعه ارزشمند تاریخی را از مهم‌ترین اولویت‌ها دانست و گفت: امیدواریم هر چه زودتر بقایای معماری باقی مانده را خواناسازی کنیم.

زهره‌وندی با اشاره به بازدید مدیر کل پایگاه‌های میراث فرهنگی کشور از پایگاه میراث ملی سنگ بست فریمان افزود: این بازدید با هدف اقدامات انجام شده در پایگاه میراث ملی انجام شد.

او ضمن مثبت ارزیابی کردن اقداماتی که تاکنون در این پایگاه صورت گرفته توسط مدیر کل پایگاه‌های میراث فرهنگی کشور اظهار کرد: در این بازدید بر تقویت بیشتر کارهای پژوهشی این پایگاه تأکید شد.او تعریف مسیر گردشگری، مرمت مقبره ارسلان جاذب، احداث ساختمان نگهبانی و سرویس‌های مجموعه را از جمله اقدامات انجام شده در پایگاه میراث ملی سنگ بست فریمان اعلام و تصریح کرد: نورپردازی و فنس کشی محوطه به صورت کامل انجام شده است.

معاون میراث‌فرهنگی اداره کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی یادآور شد: انجام برنامه‌های پژوهش محور با نگاه خواناسازی و تولید محتوایی برایی مجموعه در دستور کار پایگاه میراث ملی سنگ بست فریمان قرار گرفته است.

زهره‌وندی با اشاره به اینکه شهر تاریخی سنگ بست به عنوان یکی از پایگاه‌هایی گه در دوران اسلامی نقش داشته برای ما بسیار حائز اهمیت است، گفت: تلاش می‌شود با معرفی بهتر مجموعه پایگاه میراث ملی سنگ بست فریمان به عنوان یکی از مقاصد مهم گردشگری تبدیل شود، این محل در قدیم پل ارتباطی بین مناطق و شهرهای تاریخی و مهمی چون مرو، نیشابور، هرات باستان، مشهد و قهستان بوده است و به همین دلیل منزلی مهم در کنار جاده معروف ابریشم به شمار می‌آمد.